Brainstorming
‘Man-on-the-Moon’
Filosoferen over Futuristische en Fantastische
Fenomenen inzake de Wetenschappelijke, Technologische en Economische
Ontwikkelingen van de Regio Eindhoven, de Brainport van het Benelux
Middengebied.
Initiatiefnemer en animator: Jules Ruis
Inleiding en uitnodiging
Ik mag bij u met de deur in huis vallen. Ik heb geen lange inleiding
nodig van aanleidingen en achtergronden. Ik mag u uitnodigen om deel
te nemen aan een Brainstormsessie over de toekomst van Brainport Eindhoven.
De datum wordt later bekend gemaakt. De plaats van handeling is:
het Evoluon te Eindhoven
van 10.00 uur – 15.30 uur
U wordt uitgenodigd op persoonlijke titel. U behoeft zich dus niet
voor te bereiden. Het gaat deze keer enkel en alleen om inhoud. We
hebben voor die dag geen protocol. We hanteren geen procedures die
ons belemmeren. Alleen de inhoud telt. We gaan gewoon ontspannen brainstormen.
Naar elkaar luisteren dus. Elkaar aanvullen. Opstijgend tot grote
hoogten en weer neerdalend in Brainport Eindhoven. Van wetenschap
via technologie tot producten en productiemachines waarin Brainport
Eindhoven over 10 jaar ‘leading in the world’ wil zijn.
Brabants Glorie
In januari j.l. deed een projectgroep uit de Training Interactie Management
(bestaande uit de heren Hans ten Hagen, Will Ceelen, Arie van Kraaij,
Roel van Driel en Edgar van Leest) onder de titel ‘Brabants
Glorie’, verslag van een onderzoek onder de belangrijkste High
Tech bedrijven (de zogenaamde OEM-ers) in de regio Zuidoost-Brabant
en hun toeleveranciers.
- De geraadpleegde bedrijven zijn toonaangevend: Philips Medical Systems,
Philips ETG, ASML, Assembleon, Fei Company, Daf Trucks, Bosch Rexroth
(het vroegere Nyquist), Nebato Te Strake, Oce, OTB Group, Neways,
VDL Groep, Frencken Groep, Van der Lande Industries en Qverneland.
Op basis van een aantal interviews kwamen de
onderzoekers tot een opvallende conclusie.
- In tegenstelling tot allerlei ‘verhalen en geruchten’
leeft er bij de geraadpleegde groep van fabrikanten de eensgezinde
opvatting niet langer te streven naar uitbesteding van hun kernactiviteiten
naar lagelonenlanden.
Dat is een opmerkelijke constatering.
- Naar hun opvatting moet de machinebouw in Zuidoost-Brabant gevestigd
blijven.
- Dit vraagt om meer samenwerking en de realisatie van een betere
vertrouwensband.
- Een Code of Conduct kan hieraan bijdragen, maar vooral ……………:
Man-on-the-Moon
- Voor de dag van morgen is een uitdagend perspectief nodig voor de
toekomst van de machinebouwindustrie in de Brainport.
- Wat is het ‘Man-on-the-Moon’-project
voor het volgende decennium?
- Het is noodzakelijk een visie/doel voor de industriële omgeving
Eindhoven te creëren.
- Hiervoor is een stuk visionair leiderschap noodzakelijk.
- De huidige captains of industrie in de regio Eindhoven dienen de
onderlinge concurrentie te beëindigen en samen een visie te ontwikkelen
hoe de mondiale concurrentie aan te kunnen.
- De bedrijven in de regio Eindhoven dienen te beseffen dat ze misschien
op korte termijn offers moeten brengen om op lange termijn te kunnen
overleven en succesvol te kunnen zijn.
- Egbert Jan Sol van TNO Industrie en Techniek noemt de behoefte aan
productiemiddelen voor het vervaardigen van “punaise computers”
de ultieme kans en uitdaging voor de machinebouw industrie om zich
op wereldschaal te bewijzen.
- Machinebouwindustrie, kennisinstellingen en overheden moeten een
gezamenlijk zoekproces opstarten naar de ‘killer applications’
van morgen.
De Paddestoel waar artificiële
Kabouters tot leven komen
We zoeken thans in de regio Zuidoost-Brabant dus naar een ‘Man-on-the-Moon’-project.
Het antwoord lijkt voor de hand te liggen. Wetenschappelijke en technologische
ontwikkelingen wijzen in de richting van het maken van steeds intelligentere
producten, gebaseerd op bio- en nanotechnologie en resulterend in
artificiële (dus door de mens gemaakte) complexe adaptieve systemen.
We bedoelen ‘echt levend’ volgens de definitie van zelforganiserend
vermogen, verbonden in een netwerk van zich herhalende patronen, ook
wel fractals genoemd. Living Technology dus. De eerste voorbeelden
van deze nieuwe producten kennen we. Het zijn robots, voorzien van
velerlei sensoren, chips en andere intelligentie. Ze zijn er in vele
maten, klein en groot, ze kunnen lopen of bewegen zich razendsnel
door de lucht. Het zijn de tot leven gekomen kabouters, dwergen en
elfjes die aan de mensheid dienstbaar zijn. De nieuwe producten gaan
zorgen voor een menselijke en duurzame ontwikkeling van de samenleving.
Zij zullen in het echt de klussen klaren, die we hun in onze sprookjes
al eeuwen hebben toebedeeld. Deze Bio-Nano-Robots zullen we gaan maken
met machines uit de regio Zuidoost-Brabant. We hebben voor de artificiële
wezentjes ook een eigen huis: het Evoluon te Eindhoven, de Paddestoel
waar artificiële Kabouters tot leven komen. Het dwergenland Moria
uit Tolkiens roman 'In de ban van de Ring' wordt werkelijkheid. Daarmee
is de cirkel rond. Verleden, heden en toekomst gekoppeld in een wenkend
perspectief. Het ‘Man-on-the-Moon’-project voor Zuidoost-Brabant
dicht bij huis.
Wat heeft de wereld echt nodig?
In een recent artikel in Cursor (het weekblad van de TU/e) werd oud-rector
Van Santen geïnterviewd.
Zie: http://www.fractal.org/Fractal-Research-and-Products/Van-Santen.htm
Wat heeft de wereld echt nodig? Die vraag staat centraal in het boek
dat oud-rector Rutger van Santen aan het schrijven is voor het jubileumjaar
van de TU/e, samen met prof. ir. Djan Khoe van de faculteit Elektrotechniek.
Wat zijn de grote maatschappelijke vragen? En wat zijn de technologieën
die je nodig hebt om die vragen aan te kunnen pakken? Welke wetenschap
heb je vervolgens nodig om die technologieën te realiseren? Met
die vragen gingen Van Santen en Khoe op stap en interviewden ze twintig
hoogleraren, van wie acht van de TU/e. Het boek, dat als werktitel
‘Kritische Vragen’ heeft, is onderverdeeld in drie thema’s:
leven, communicatie en duurzaamheid. “Neem bijvoorbeeld het
onderwerp ‘armoede in de wereld’. Het technologische antwoord
zou kunnen zijn dat je probeert heel goedkope technologie te maken.
Bijvoorbeeld goedkope computers, zodat de arme landen hun maatschappijen
kunnen ontwikkelen.”
De vakgebieden koos het tweetal dusdanig dat ze herkenbaar zijn voor
de TU/e. Van Santen zelf is enthousiast over het boek, dat in samenwerking
met journalist Bram Vermeer tot stand komt: “Het is toch geweldig
dat je als TU een vooruitblik kan geven op welke technologieën
nodig gaan zijn?”.
Het boek moet klaar zijn bij de Holstlezing, in december dit jaar.
Fractal City
Ik sprak met Gert Frens, oud-hoogleraar aan de TU Delft en wonend
in de regio Zuidoost-Brabant. Hij gebruikt de metafoor van Kaboutertjes
voor de vakbekwaamheid in onze regio. Maar bovendien heeft hij veel
nagedacht over de structuur van een toekomstige stad. Hij reageert
naar mij op een essay van Nokos Salingaros (Applied Mathematics) met
als titel ‘The Fractal City” (Keynote speech, 5th Biennial
of towns and town planners in Europe, Barcelona, April 2003).
http://www.fractal.org/Samenhang-Industrieel-Ontwerpen/Connecting-the-Fractal-City.htm
Gert Frens schrijft
Ik ben het eens met veel van wat Salingaros zegt over de - nu door
velen als bruut en ouderwets ervaren – ‘urban planning’
methoden die over ons worden uitgestort. Maar bij het uitwerken van
het concept ziet Salingaros enigszins over het hoofd, dat er, althans
in Nederland, vanaf het begin nog ander netwerken gerestaureerd zouden
moeten worden om een stad van enige omvang levend te houden: van de
waterhuishouding, van gebruiksgoederen en van de energievoorziening.
We hebben daar nu riolen en kanalen voor, bestelbusjes die de straten
blokkeren, aardgaspijpen, en hier en daar stadsverwarming in sommige
wijken.
Op dit punt raken de schaalconcepten in mijn "electric city"
en zijn "pedestrian/electronic city" elkaar op een heel
intensieve en inspirerende manier. Terwijl jouw minirobots op de kleinste
schalen een interface vormen van de elektronische en de sterkstroomnetwerken
in de fractale elektronische stad, benut die stad voor de stroming
van het eveneens nodige vrachtvervoer de - van nature op efficiënte
doorstroming gerichte, grootschaliger uitgevoerde waterhuishouding.
Ook dat is een fractaal concept. ‘Self-similarity’ werkt
ook door naar de grotere schalen.
Wat mij ook heeft getroffen was zijn opmerking; "as we replace
lengthy car journeys by electronic connections, the more valuable
the pedestrian city becomes"(!). Het complement daarvan is echter,
dat er op de grotere schalen op doorstroming gerichte kanalen beschikbaar
gemaakt worden voor de water- en goederenstromen. En dat er een fysiek
interface moet worden geschapen van die transportkanalen met de fractale
"pedestrian city". Een hijskraan en/of goederenlift in ieder
gebouw bijvoorbeeld.
Trouwens, ben je wel eens in de U.S.A. wezen kijken in zogenaamde
"new towns", zoals Reston (Va). Wat is daar gelukt, wat
is mislukt en wat kunnen we daar van leren voor de toekomst van stadsplanning
op verschillende schalen? We hoeven tenslotte niet alles opnieuw uit
te vinden. Juist dat illustreert de voordelen van een parapluconcept.
Allerlei bestaande deskundigheid (zoals die bij de maakindustrie in
onze regio voorhanden is) kan worden ingebracht en nieuwe kansen krijgen:
er zijn elektrische liften, bootjes en microcomputers nodig in de
nieuwe stad, maar ook accu's, logistieke concepten en interfaces tussen
te verschillende schalen en netwerken die in een stad actief moeten
zijn.
Kortom, wat mij betreft is de voorgestelde ‘electric city’
een fractale stad. Met ‘self-similar’ structuren die doorgaan
tot op de kabouterschaal, kleiner dan de menselijke maat. Maar ook
met oog voor de grootschalige stromen van goederen en water waarmee
de ‘connectivity’ in grotere netwerken behouden blijft
(Hausmann!).
En tot slot
www.fractal.org\Bio-Nano-Robotics\Reinventing-Humanity.htm
Reinventing Humanity, The Future of Human-Machine Intelligence.
Ray Kurzweil sees a radical evolution of the human species in the
next 40 years. The merger of man and machine, coupled with the sudden
explosion in machine intelligence and rapid innovation in gene research
and nanotechnology, will result in a world where there is no distinction
between the biological and the mechanical, or between physical and
virtual reality.
www.fractal.org\Bio-Nano-Robotics\Nanorobotics.pdf
Dit alleen voor de literatuurverslaafden onder ons.
Maar vooral willen wij u aan het woord
laten.
Wij willen u laten Filosoferen over Futuristische en Fantastische
Fenomenen inzake de Wetenschappelijke, Technologische en Economische
Ontwikkelingen van de Regio Eindhoven, de Brainport van het Benelux
Middengebied.
Son-Eindhoven,
2 april 2006.