Fractaaltje

Brainport en Triple Helix

Update d.d. 20-01-2024

voor meer informatie: Jules Ruis

 

Terug naar de index van Fractaaltjes

             

Initiatief van Jules Ruis uit 1997 voor samenwerking binnen de Triple Helix werpt vruchten af

Brainport Eindhoven / SRE / Zuidoost-Brabant / Zuidoost-Nederland / Zuid-Nederland / Vlaanderen / Benelux Middengebied / ELAt = driehoek (triangle) Eindhoven - Leuven - Aken

Samenwerking binnen de Triple Helix in Zuid-Nederland en Vlaanderen (euregio Benelux Middengebied) met het Evoluon in Eindhoven als Brainport Ontmoetings Centrum.

1. Inleiding

Gedreven door de problemen bij DAF en Philips begin jaren negentig van de vorige eeuw ontstond in de regio Zuidoost-Brabant de behoefte aan een meer duurzame samenwerking (sluiten van strategische allianties) tussen kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven. Doel was versterking van het regionaal innovatief vermogen. Jules Ruis ontwierp hiervoor een logo.

Het logo werd de basis voor een door Jules Ruis ontwikkelde Training Interactie Management (TIM), gebaseerd op meer dan 15 jaar ervaring in het ontwikkelen en geven van (bedrijfskundige) opleidingen bij Philips en Sioo.

Het streven van TIM was bevordering van de samenwerking tussen kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven, de zogenaamde 'Triple Helix' (TH).

Modelmatig stond in TIM het door Jules Ruis ontwikkelde 'Bewustzijns Besturings Model' (BBM) centraal. Het BBM onderscheidt drie niveaus van bewustzijn: 'basic awareness' (niveau van het individu), 'business awareness' (niveau van de organisatie) en de 'global awareness' (niveau van de relevante omgeving).

In TIM leren toekomstige managers en bestuurders interacteren op meerdere niveaus van hun functioneren. De deelnemers werken aan nieuwe netwerken op de grensvlakken van organisaties, 'Fractale Netwerken' genoemd. Het zijn zich herhalende patronen, wisselend van inhoud, vorm en intensiteit, afhankelijk van plaats en tijd.

De Postgraduate School van de TU/e (Euforce) was bereid om de vlag over de training te voeren. Euforce diende ook een Stimulus-aanvraag in voor EU-subsidie. Deze aanvraag werd eind 1998 gehonoreerd.

Ter bescherming van zijn intellectuele eigendom (o.a. TIM, BBM, bovenstaand logo Triple Helix en Fractal Imaginator (FI)) heeft Jules Ruis op 24 april 1998 bij notaris Schepers in Uden in de vorm van een Akte van Depot de inhoud van deze documenten in bewaring gegeven en er een vaste dagtekening aan verbonden. Vanaf 1999 werd door Jules Ruis aan alle deelnemers aan TIM afzonderlijk een licentie verleend voor persoonlijk gebruik (niet verder binnen de eigen organisatie).

2. Naam Brainport

Jules Ruis bedacht het woord 'Brainport' in 1997 als grapje (uitgesproken naar Jan Iding als eerste) voor het slot van een TIM-kennismakingsronde bij 35 organisaties in de regio Zuidoost-Brabant die Jules Ruis en Jan Iding in de zomer van 1998 samen maakten, teneinde belangstelling te peilen, zowel voor het verzorgen van een inleiding in TIM, als het deelnemen aan TIM.

“Eindhoven/Zuidoost-Brabant” zou als derde “haven” onder de naam “Brainport” van de overheid erkenning moeten krijgen als 'Mainport', dat toen gebruikt werd voor de twee belangrijke havens in de Randstad (Seaport Rotterdam en Airport Amsterdam). Het begrip 'Brainport' wijst op de kracht van kennis in de regio Zuidoost-Brabant in het licht van de Kenniseconomie.

Kenmerkend voor de informele wijze waarop vanaf dat moment met de naam Brainport werd omgegaan, was de Eindpresentatie van de eerste groep deelnemers aan de TIM in het najaar van 1999. Deze groep maakte een regio-analyse van Zuidoost-Brabant m.b.v. het 7S-model en noemde in haar concept-presentatie De 7 B’s van Brainport” met o.a. de opmerking “Who the Buck is Brainport”). Jules Ruis heeft de groep toen dringend gevraagd niet de naam Brainport te gebruiken maar ervoor in de plaats “Brabant” te schrijven. Dat verzoek werd overgenomen.

Het woord "Brainport" wordt voor de eerste maal in 2001 formeel door Jules Ruis genoemd in een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken betreffende het "Herindelingsontwerp Regio Eindhoven-Helmond"d.d. 2 juni 2001. Zie (punt 3.2).

In aansluiting op de start van TIM in 1999 werd in 2002 op initiatief van burgemeester Rein Welschen een commissie 'Regionale Verkenningen' geïnstalleerd onder leiding van Henk de Wilt, voorzitter van het College van Bestuur van de TU/e. Uit deze commissie is het programma Horizon geboren, een sociaal-economisch stimulerings-programma voor de regio Zuidoost-Nederland.

De formele introductie van de naam Brainport volgde in 2004. In de landelijke “NOTA RUIMTE” d.d. 23-4-2004 van de ministeries van VROM, LNV, VenW en EZ staat op pag. 79: “In deze nota (de Nota Ruimte dus, red.) wordt de regio Eindhoven/Zuidoost-Brabant op grond van de internationale vooraanstaande en toonaangevende positie op het gebied van onderzoek en ontwikkeling aangeduid als brainport en opgenomen in de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur”.

Nadat Joop Sistermans aanvankelijk door Jules Ruis was aangezocht als voorzitter van een 'Life Science Project' voor het Benelux Middengebied, werd hij medio 2005 voorzitter van een Horizon-commissie voor het opzetten van een lange termijn investeringsplan voor Zuid-Nederland. Zijn eindvoorstel, de 'Brainport Navigator 2013; Lissabon voorbij', bevat een groot wensenpakket aan investeringen voor een totaal van 1,5 miljard euro. Het programma is door de SRE geaccepteerd als leidraad voor de sociaal-economische ontwikkelingen in Zuid-Nederland voor de periode 2005-2013.

Op 8 december 2005 is het programma Horizon verzelfstandigd in een aparte 'Stichting Brainport'. Doelstelling blijft de stimulering van de samenwerking binnen met name de Triple Helix. Daarbij wordt nadrukkelijk onderkend dat de Quality of Life in de regio een belangrijk onderdeel is van een gezond vestigingsklimaat, dat internationale kenniswerkers naar deze regio moet trekken.

Tenslotte (last but not least) heeft de Stichting Brainport op 14 februari 2006 via het Algemeen Octrooi- en Merkenbureau B.V. (AOMB)  de naam “Brainport” laten registreren als woordmerk, dus 8 jaar nadat het woord Brainport door Jules Ruis werd bedacht, 5 jaar nadat het woord schriftelijk en publiekelijk werd gebruikt, en 2 jaar nadat de naam officieel door de minister was toegekend aan de regio Eindhoven/Zuidoost-Brabant.

De door Jules Ruis gevestigde internet domeinnaam www.brainport.org (gekoppeld aan www.fractal.org) is op “verzoek” van de Stichting Brainport en het AOMB door Jules Ruis aan de Stichting overgedragen.

In lijn met bovenstaande is de organisatie “REDE” (opgericht in 1983) op 31 december 2009 (via de tussentijdse naam van “Brainport Operations”) veranderd in “Brainport Development N.V.”.

3. Evoluon als Brainport Ontmoetings Centrum

In januari 2004 heeft Jules Ruis (in aansluiting op een TIM-6 project) een aparte stichting 'Vrienden van het Evoluon' opgericht. Deze stichting wilde in nauwe samenwerking met Philips en de regionale Triple Helix vertegenwoordigers het Evoluon herpositioneren als icoon voor Technologie, Innovatie en Industrie. Zij wil het Evoluon inrichten als Thuishaven van de High Tech Kennisindustrie (Triple Helix) in Zuid-Nederland en Vlaanderen onder de naam “Brainport Ontmoetings Centrum”). Inhoudelijk stelt de stichting de STAD-gedachte centraal; dit is de integratie van Science, Technology, Art and Design.

In het nawoord van het boek “Evoluon, 40 jaar boegbeeld van een ambitieuze regio” schreef Harry Hendriks (CEO Philips Electronics Nederland): “Met de opkomst van Brainport Eindhoven en de erkenning van Zuidoost-Nederland als belangrijke industriële regio, is de maatschappelijke roep om van het Evoluon een icoon van technologie, innovatie en industrie te maken, sterker geworden”.

4. Naar Euregionale samenwerking

Na de start van TIM voor Zuidoost-Brabant in 1999 volgde in 2002 een TIM voor de provincie Limburg (Maas-Rijn-euregio). In 2008 zijn de beide trainingen opgegaan in een TIM voor Zuidoost-Nederland. In 2009 is de Stichting TopOpleidingen opgericht en werd de betekenis van de T van TIM gewijzigd van Training naar Topopleiding. Het uiteindelijke doel bleef een Topopleiding Interactie Management voor het Benelux Middengebied, met fractale zwaartepunten in de zes universiteitssteden Tilburg, Eindhoven, Maastricht (samen met Aken), Hasselt, Leuven en Antwerpen.

5. Samenvatting “Wat is Brainport?” (voordracht Jules Ruis uit 2013).

Voorvertoning van afbeelding

Anno 2024

Goedzo Luuk, schreeuw het maar uit…………”Metropoolregio Brainport Eindhoven, waar Technologie voor Mensen tot Leven komt”.

 

Naar de top van deze pagina