Initiatief
van Jules Ruis voor samenwerking binnen de Triple Helix
werpt vruchten af
Eindhoven / SRE /
Zuidoost-Brabant / Zuidoost-Nederland / Zuid-Nederland / Vlaanderen
/ Benelux Middengebied / ELAt = driehoek (triangle) Eindhoven -
Leuven - Aken
Samenwerking binnen
de Triple Helix in Zuid-Nederland en Vlaanderen (euregio Benelux
Middengebied) met het Evoluon in Eindhoven als thuishaven van de
High Tech Kennisindustrie.
Gedreven door de problemen
bij DAF en Philips in de jaren negentig ontstond de behoefte aan
een meer duurzame samenwerking tussen kennisinstellingen, overheid
en bedrijfsleven. De historie van de Triple Helix begint met de
start van de 'Training Interactie Management' (TIM) in 1997. Centraal
in deze training staat het 'Bewustzijns Besturings Model' (BBM)
dat uitmondt in het 'Fractale Ondernemen'.
Toekomstige managers
en bestuurders leren interacteren op meerdere niveaus van hun functioneren.
Het BBM onderscheidt drie niveaus van bewustzijn: 'basic awareness'
(niveau van het individu), 'business awareness' (niveau van de organisatie)
en de 'global awreness' (niveau van de relevante omgeving). De Postgraduate
School van de TU/e (in 2004 opgegaan in de TiasNimbas Business School)
was bereid de vlag over de training te voeren.
Doel van de TIM is
bevordering van de samenwerking tussen kennisinstel-lingen, overheid
en bedrijfsleven, de zogenaamde 'Triple Helix' (naar een artikel
van Loet Leydensdorff). De deelnemers werken aan nieuwe netwerken
op de grensvlakken van organisaties, 'Fractale Netwerken' genoemd.
Het zijn zich herhalende patronen, wisselend van inhoud, vorm en
intensiteit, afhankelijk van plaats en tijd.
De originele TIM, waaraan
sinds 1997 onder begeleiding van Jan Iding,Poul Bakker en Jules
Ruis al meer dan 200 personen uit de Triple Helix hebben deelgenomen,
was aanvankelijk bestemd voor de regio Zuidoost-Brabant. In 2002
volgde een TIM voor de provincie Limburg (Maas-Rijn-euregio). In
2008 zijn de beide trainingen opgegaan in een TIM voor Zuidoost-Nederland.
In 2009 is de Stichting TopOpleidingen opgericht en werd de betekenis
van de T van TIM gewijzigd van Training naar Topopleiding. Een TIM
voor Zuidwest-Nederland staat geprogrammeerd te starten in 2011.
Het uiteindelijke doel is een Topopleiding Interactie Management
voor het Benelux Middengebied, met fractale zwaartepunten in de
zes universiteitssteden Tilburg, Eindhoven, Maastricht (samen met
Aken), Hasselt, Leuven en Antwerpen.
In TIM werken de deelnemers
samen aan regionale projecten. Het woord 'Brainport' is in de TIM-training
ontstaan als tegenhanger voor het begrip 'mainport' dat gebruikt
werd en wordt voor de twee belangrijke havens in de Randstad (zeehaven
Rotterdam en luchthaven Amsterdam). Het begrip 'Brainport' wijst
op de kracht van kennis in de regio Zuidoost-Nederland in het licht
van de Kenniseconomie.
Het woord "Brainport" wordt voor de eerste maal
formeel door Jules Ruis genoemd in een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken
betreffende het "Herindelingsontwerp Regio Eidhoven-Helmond" d.d. 2 juni 2001.
In aansluiting op de
TIM-projecten werd in 2002 op initiatief van burgemeester Rein Welschen
met advies van Jules Ruis, een commissie 'Regionale Verkenningen'
geinstalleerd onder leiding van Henk de Wilt, voorzitter van het
College van Bestuur van de TU/e. Uit deze commissie is het programma
Horizon geboren, een sociaal-economisch stimuleringsprogramma voor
de regio Zuidoost-Nederland. Elies Lemkes en Ton van Lier (deelnemers
aan de eerste TIM) ondersteunden op professionele wijze de verschillende
projecteigenaren.
In de nota van het
ministerie van Economische Zaken 'Pieken in de Delta' (2004) is
het begrip 'Brainport Eindhoven/ Zuidoost-Brabant' voor het eerst
als regioaanduiding geintroduceerd.
Nadat Joop Sistermans
aanvankelijk door Jules Ruis was aangezocht als voorzitter van
een 'Life Science Project' voor het Benelux Middengebied, werd hij
medio 2005 voorzitter van een Horizon-commissie voor het opzetten
van een lange termijn investerinsplan voor Zuid-Nederland. Zijn
eindvoorstel, de 'Brainport Navigator 2013; Lissabon voorbij', bevat
een groot wensenpakket aan investeringen voor een totaal van 1,5
miljard euro. Het programma is door de SRE geaccepteerd als leidraad
voor de sociaal-economische ontwikkelingen in Zuid-Nederland voor
de periode 2005-2013.
De TIM-alumni zijn
verenigd onder de vlag van een Stichting TIM-netwerk. Het Bestuur
en de Raad van Advies zijn bemand met TIM-alumni. Het TIM-netwerk
heeft in 2006 besloten de 'Brainport Navigator' als vertrekpunt
te nemen voor zijn activiteiten.
Icoon voor TIM en de
Brainport-gedachte is het Evoluon te Eindhoven. Het TIM-netwerk
heeft het Evoluon als thuishaven.
In januari 2004 heeft
Jules Ruis (in aansluiting op het regionale TIM-6 project) een
aparte stichting 'Vrienden van het Evoluon' opgericht. Deze stichting
wil in nauwe samenwerking met Philips en de regionale Triple Helix
vertegenwoordigers het Evoluon herpositioneren als icoon voor Technologie,
Innovatie en Industrie. Zij wil het Evoluon inrichten als Thuishaven
van de High Tech Kennisindustrie (Triple Helix) in Zuid-Nederland
en Vlaanderen. Inhoudelijk suggereert de stichting de STAD-gedachte
centraal te stellen, de integratie van Science, Technology, Art
and Design.
Begin 2006 is het programma
Horizon verzelfstandigd in een aparte 'Stichting Brainport'. Doelstelling
blijft de stimulering van de samenwerking binnen met name de Triple
Helix. Daarbij wordt nadrukkelijk onderkend dat de Quality of Life
in de regio een belangrijk onderdeel is van een gezond vestigingsklimaat,
dat internationale kenniswerkers naar deze regio moet trekken.
