In lijn met bovenstaande constatering vroeg ik me af hoeveel appels aan een boom er nooit worden gegeten. Hoeveel vruchten produceert de natuur, die niet dienen tot voedsel voor dieren en mensen? Dat is waarschijnlijk een nog schrikbarend lager percentage. Vruchten zijn natuurlijk op de eerste plaats bedoeld voor de voortplanting. De natuur produceert duizenden zaden met kleine percentages kans op succes. Menselijke producten dienen voor welvaart en welzijn van mensen, in zekere zin dus ook bedoeld om de soort in stand te houden. De mens en de natuur lijken in dit opzicht erg veel op elkaar. Kan dit alles anders? Doelmatiger en duurzamer?

De natuur werd in het verleden nauwelijks door de mens beïnvloed. De mens was als het ware een onderdeel van de natuur. Ecologische kringlopen bepaalden het optimale evenwicht, met wisselende dominanties en bijsturingen op talrijke soorten planten en dieren. De mens is geleidelijk boven de natuur uitgegroeid. Dat geeft hem macht, maar eist tegelijkertijd ook verantwoordelijkheid. Technologie kan ten nadele maar ook ten voordele van het instandhouden van natuurlijke evenwichten worden aangewend. In deze lijn passen productie en consumptie van artificiële (dus door de mens gemaakte) producten. Deze zullen een evenwicht moeten vinden met natuurlijke voortbrengselen.

Zoals de natuur een fractale opbouw en groei kent, zo zal ook de menselijke productie/consumptie fractaal van karakter worden. Zichzelf organiserend vanuit behoeftige kernen in een netwerk van relaties. Vraag en aanbod dus in evenwicht, zonder al te veel uitval en afval, in een recyclisch proces van materialen. Artificiële producten zullen in de toekomst alleen nog tot stand komen, indien een gelegitimeerde afnemer daarom vraagt. Zo’n product gaat groeien vanuit een kleinste (waarschijnlijk atomaire) kern. Een informatiesysteem toetst de groeicondities en omgevingsfactoren. Bij een positieve bevinding start de productie ‘just-in-time’, met het gewenste aantal en de benodigde kwaliteit. Een droom wordt werkelijkheid. Armoede, ziekte en geweld verdwijnen uit de wereld. Duurzaamheid in de ware betekenis wordt gerealiseerd. De mens als rentmeester van de natuur; de mens als hoeder van het goede, met fractale consumptie als voornaamste instrument: voldoende naar behoefte, niet meer dan nodig.