Fractaaltje Inleiding |
Inleiding bij 'Fractaaltjes' Inspiratiebron voor de artikeltjes is het woord
‘fractal’. Dit is een (van origine) wiskundig object, zoals
een lijn (lengte met dimensie ‘1’), een vierkant (oppervlak
met dimensie ‘2’, lengte maal breedte) en een kubus (inhoud
met dimensie ‘3’, lengte maal breedte maal hoogte), maar
dan met een gebroken dimensie. In het Latijn heeft het woord ‘fractalus’
de betekenis van ‘gebroken’. Een fractal is derhalve een
object met een gebroken dimensie. Het levert bij het afbeelden veelal
schitterende plaatjes op. De meest bekende fractal is de zogenaamde
‘Mandelbrot”, die hieronder wordt weergegeven. Een fractal wordt
gekenmerkt door een structuur die bij inzoomen en uitzoomen
een zich herhalend patroon vertoont. Veel verschijnselen in de natuur,
alsook de door de mens gemaakte artefacten, hebben een fractale structuur.
Het grote projecteert zich in het kleine; het kleine weerspiegelt zich
in het grote. In de dode natuur zijn rivieren, bergketens en wolken
goede voorbeelden van een fractale structuur. Een mooi voorbeeld in
de levende natuur zijn planten, zoals een boom met zijn stam, takken
en twijgjes. Ook de organen van mensen zijn veelal fractaal opgebouwd.
Te denken valt aan longen, bloedvaten en hersenen. De meest aansprekende
voorbeelden van artificiële fractale voortbrengsels zijn bruggen,
kathedralen en natuurlijk het ‘world wide web’.
Het bijvoeglijk naamwoord van fractal is ‘fractaal’.
Dit kan ook gelezen worden als fract-taal. Een artikel met fractale
kenmerken noemen we een ‘fractaaltje’. Het bestaat uit een
zich herhalend patroon van feiten, gebeurtenissen, beschouwingen, denkwijzen,
waarnemingen, en ga zo maar door. De nuance staat centraal; geen rechtlijnigheid
dus, maar relativering van opvattingen en meningen. Ook onverwachte
wendingen en vreemde conclusies komen aan de orde. Kortom, zowel chaos
uit orde als orde uit chaos kan een fractaaltje kenmerken. |