| Kritische
geluiden op CDA-top over regionale economie Zuidoost-Brabant:
'Eindhoven moet wereldtop zijn'
Door Chris Paulussen
Eindhoven, dinsdag 13 mei 2003,
Philips waarschuwt voor het verdwijnen
van werkgelegenheid naar het buitenland als het innovatieklimaat in
Nederland niet verbetert. De VDL Groep haalt bij voorkeur werknemers
uit Polen, want die zijn gemakkelijker weer te ontslaan. Politici en
ondernemers deden hun zegje op een 'topconferentie' van het CDA Eindhoven
over de regionale economie.
Wim van der Leegte vindt Eindhoven 'super'. 'Maar ik ben hier ook geboren
en misschien ben ik niet beter gewend', zegt de topman van de VDL Groep.
Directievoorzitter Harrie Hendriks van Philips Nederland is kritischer.
'Alles moet van wereldklasse zijn. We moeten concurreren met München,
Helsinki, Grenoble. Daar is een topklasse omgeving voor nodig. Dit museum
(het Van Abbe, red.) is daarvan een voorbeeld. Het planten van 10.000
bomen zou een volgende stap kunnen zijn. Ik noem maar iets om aan te
geven dat we daar constant aan moeten werken.'
'De omgeving is nog niet inspirerend genoeg voor studenten, buitenlanders
en bedrijven', meent directeur Ben Pollman van de Kamer van Koophandel.
'Het zou best wat hoogwaardiger mogen.'
'Je zit altijd met een beperkt budget', merkt Eric van Schagen van Simac
op. 'Een stad die 'leading in technology' wil zijn had haar geld misschien
beter kunnen steken in een technologie-museum dan in het Van Abbe Museum.'
'Een prachtige kreet', vindt wethouder Wim Claassen van Economische
en Sociale Zaken de slogan 'Leading in technology' waarmee Eindhoven
aan de weg timmert. 'Maar niemand doet er iets mee. In de plaatselijke
politiek is het moeilijk om geld los te krijgen voor een project als
Kenniswijk.'
Munitie
Plaats van handeling is het Van Abbe Museum. Het
CDA Eindhoven heeft een 'economische topconferentie' belegd met als
thema 'Eindhoven voorop in technologie en ondernemerschap'. Initiatiefnemer
is Wilfried Gradus. Toen hij een jaar geleden lid werd van het CDA,
vroeg hij naar het economisch programma van de plaatselijke afdeling.
'Als econoom was ik daarin geïnteresseerd. Er kwam een mager A4-tje
boven tafel met wat vage verklaringen.'
Voor de organisatie van de regionale top deed Gradus een beroep op Jan
Post, oudtopman van Philips Nederland, directeur van het Nederlandse
Rode Kruis en sinds enkele maanden CDA-lid. Vorige week zaten ze rond
de tafel met vertegenwoordigers van politiek en bedrijfsleven. Het overleg
moest munitie aandragen voor een 'krachtig signaal' in de richting van
de provinciale en de landelijke politiek.
Zwart-wit
Hendriks laat die kans niet schieten. 'Het innovatieklimaat
is niet goed genoeg. Andere regio's doen het beter. Als dat niet verandert,
verdwijnt ook het hersenwerk naar het buitenland. Ik kan dat niet zwart-wit
genoeg zeggen. Innovatie is een sociaal thema. Het is de motor van de
economie. Daarmee creëer je toegevoegde waarde en schep je arbeidsplaatsen.
Daar wordt door de grote partijen met geen woord over gesproken. In
de Tweede Kamer ontbreekt het aan interesse en kennis.'
De noodkreet van Philips is niet nieuw, maar Tweede-Kamerlid Wim van
Fessem lijkt ervan te schrikken. Er gloort hoop volgens de CDA'er. D66
heeft het thema innovatie hoog op de agenda gezet bij de kabinetsformatie.
De topman van Philips Nederland steekt een pleidooi af voor een 'samenhangend
beleid'. Hij wijst op het Jetnetproject, waarin Philips samen met andere
grote ondernemingen 25 miljoen euro steekt om de belangstelling voor
exacte studies te bevorderen. 'Minister Van der Hoeven van Onderwijs
juicht dat toe, ze legt er 100.000 euro bij en ze schrapt vervolgens
wel exacte vakken in het voortgezet onderwijs.'
Het beleid is volgens Hendriks te versnipperd. 'Nederland heeft drie
technische universiteiten. Die zouden met hetzelfde geld veel meer kunnen
doen, als er duidelijke keuzes worden gemaakt.' Philips investeert drie
keer meer in de universiteit van Leuven dan in de drie Nederlandse TU's
samen. 'Als Nederlander zeg ik: het is van de gekke dat we het zo ver
hebben laten komen.'
'Europa is een regio met hooggeschoolde mensen. We moeten het hebben
van ontwikkelen, niet van produceren', zegt Theo Bemelmans, decaan aan
de TU/e. 'Het klimaat voor exacte studies is kennelijk niet uitnodigend
genoeg. Jongeren verwachten dat ze met bijvoorbeeld een rechten-studie
sneller carrière maken.'
'Het ministerie van Onderwijs is al twintig jaar een rood bolwerk',
schuift Van Fessem de verantwoordelijkheid weg van het CDA. 'Er is een
enorme cultuuromslag nodig.'
Lassers
Van Schagen en Van der Leegte hebben andere zorgen.
De Simac-directeur betreurt het dat de drempel bij kennisinstellingen
als TNO en ESI (Embedded Systems Institute) zo hoog is voor het midden-
en kleinbedrijf. 'Het zijn vrij elitaire instellingen.'
Terwijl Philips meer ingenieurs wil, signaleert Van der Leegte een schreeuwend
tekort aan vakmensen. 'Als iedereen hartstikke hoog wordt opgeleid,
krijg ik geen lassers meer.'
De VDL-topman haalt uit naar de overheid. Het steekt hem dat zijn bedrijf
in Hapert niet verder kan groeien, omdat er geen industrieterrein beschikbaar
is. Hij hekelt de bureaucratie - 'allemaal indirecte kosten' - en vindt
dat het voor bedrijven gemakkelijker moet worden om van personeel af
te komen. 'Elke man die je wilt ontslaan, kost handen vol geld.' Dus
automatiseert hij en haalt hij personeel uit het buitenand. Uit Polen
bijvoorbeeld. 'Dan kan ik er gemakkelijk weer vanaf.' En de salarisverschillen
moeten kleiner. 'De lage salarissen moeten omhoog en de hoge salarissen
moeten omlaag. Het lijkt wel of ik communist word', schertst Van der
Leegte.
De boodschap waarmee het CDA op pad wordt gestuurd, is niet in alle
opzichten eenduidig. De deelnemers aan de conferentie zijn het er echter
over eens dat de concurrentiepositie versterking behoeft en dat de overheid
meer moet opereren als ondernemer. 'Anders houden we elkaar van het
werk af', zegt Bemelmans.
'Eindhoven moet zich blijven onderscheiden van de regio's die de werkgelegenheid
hier weghalen', onderstreept Hendriks. Lukt dat niet, dan helpt ook
het banenplan niet, waarmee wethouder Claassen (Leefbaar Eindhoven)
duizenden laaggeschoolde jongeren, ict'ers, oudere vakmensen en schoolverlaters
aan het werk wil helpen.
'Er gebeuren een heleboel goede dingen', verklaart Onno Hoes (VVD),
gedeputeerde van Economische Zaken. 'De mogelijkheden van gemeente en
provincie moeten echter niet worden overschat. Het economisch beleid
is vooral een landelijke of eigenlijk zelfs Europese zaak. En uiteindelijk
hangt het af van de wereldeconomie. Als die aantrekt, kunnen wij ook
weer een enorme slag maken.'
--------------------------------------------------------------
Gelezen in het Eindhovens
Dagblad van 13 mei 2003
----------------------------------------------------------------------------- |