| Harry
Hendriks vindt dat overheid
te weinig doet voor de regio Zuidoost-Brabant
Eindhoven, maandag 1 december 2003
'Philips is nationaal bezit'
Harry Hendriks (53) is ruim een jaar directievoorzitter van Philips
Nederland. In Mensen & Zaken een gesprek met hem.
Het was wennen. Philips is in Nederland nationaal bezit, zo heeft hij
ervaren. En in Eindhoven en omgeving geldt dat nog veel sterker. Dat
maakt zijn baan weleens lastig. "Ik ben trots op dit bedrijf, ik
hoop dat Nederland dat ook blijft."
Vanuit gebouw VS, het tijdelijk onderkomen van Philips Nederland
aan de Groenewoudseweg in Eindhoven, kijkt Hendriks naar de Nederlandse
economie. Wat hij ziet, is niet rooskleurig. De recessie is nog niet
ten einde. Productie wordt verplaatst naar lage lonenlanden, mensen
komen hier op straat te staan. Philips vormt daarop geen uitzondering.
Alleen dit jaar al is een streep gehaald door 2.000 Philipsbanen. Fabrieken
gaan dicht (Hoogeveen), maar ook bedrijven waar het relatief goed gaat
worden aan reorganisatie onderworpen. (Philips Medical Systems, Drachten)
"Productiewerk met lage toegevoegde waarde in Nederland staat onder
druk", zegt Hendriks. "Als de fabricage elders goedkoper kan,
dan is verplaatsing logisch. Er is alleen plaats voor productie met
een hoge toegevoegde waarde. Nederland moet een land zijn van research
en product-ontwikkeling."
Maar bij Philips Medical Systems kun je toch niet zeggen dat het gaat
om laagwaardige productie?
"Nee, maar als onder invloed van de recessie de budgetten van ziekenhuizen
in het buitenland dalen, dan zitten wij met de gevolgen. De concurrentie
is hevig in deze sector."
De vakbonden voorspellen dat er over enkele jaren geen 30.000
mensen meer bij Philips in Nederland werken, maar 20.000. In 1990 waren
het er nog 55.000. Hendriks neemt afstand van die cijfers. "Dergelijke
indicaties kan ik niet geven, niet voor de komende 10 jaar, niet over
5 jaar en niet over 2 jaar." Een deel van het verlies aan banen
wordt opgevangen door vernieuwing van de productie, denkt hij. "Er
komen andere dingen voor in de plaats. Honderd jaar geleden liepen we
nog allemaal achter de ploeg. Sindsdien is er heel wat veranderd. Ook
nu zullen we er in Nederland in moeten slagen onze industrie te vernieuwen."
Als boegbeeld van Philips speelt de directeur Nederland een
speciale rol, ook wanneer er mensen moeten afvloeien. Het verwijt dat
Philips Nederland in de steek laat, is gauw gemaakt. "Philips is
natuurlijk nationaal bezit. We spelen onze eigen rol in het sociaal
economisch overleg. Daarom heeft mijn baan een grote zichtbaarheid,
dat is weleens lastig. Maar ook speciaal vanwege de grote verbondenheid
tussen Philips en Nederland."
Philips reorganiseert niet zomaar, zegt hij. "Die besluiten
zijn zwaar emotioneel beladen. Maar als eenmaal duidelijk is waarom moet
worden ingegrepen, kan de aandacht beter uitgaan naar de vraag hoe nieuwe
duurzame werkgelegenheid kan worden gegenereerd. Zwartgalligheid biedt
geen enkele oplossing. Het ergste wat je kunt doen, is wachten totdat
de tijd alles oplost."
Wat geldt voor de band tussen Philips en Nederland, geldt misschien
nog wel heviger voor Philips en Eindhoven. Hoewel de tijd voorbij is
dat het bedrijf huizen bouwde voor de werknemers, wordt Hendriks nog
regelmatig aangesproken op zijn verantwoordelijkheid voor de stad. Hij
kan zo een rijtje oplepelen als het gaat om 'sociale verantwoordelijkheid':
"We ondersteunen het Van Abbemuseum, de Stadsschouwburg, maar ook
een internetcafé in Woensel-West met overtollige computers."
Maar als het gaat om een nieuwe functie voor het Evoluon, of de mogelijke
herbouw van het Philips-paviljoen dat in 1958 op de Wereldtentoonstelling
in Brussel furore maakte, voelt Hendriks zich niet geroepen om het voortouw
te nemen. "Wij hebben het Evoluon niet nodig als icoon van Philips.
Het gebouw kan wel een icoon worden voor de Eindhovense of Zuidoost-Brabantse
industrie, maar moet Philips dat trekken? En de herbouw van het paviljoen
is een leuk plan, maar je moet zo'n gebouw ook een zinvolle bestemming
kunnen geven. En het moet rendement opleveren. En je moet ook kijken
naar de verhouding tussen zo'n paviljoen, het Evoluon, en andere attracties
in de stad."
Philips heeft Evoluon noch paviljoen nodig als blikvanger, zegt Hendriks.
"Onze icoon is de High
Tech Campus. Wij stellen die open voor bedrijven van buiten om
een bijdrage te leveren aan nieuwe bedrijvigheid en om het startersklimaat
te verbeteren. We willen in Zuidoost- Brabant partner zijn voor nieuwe
bedrijfjes. Philips wil hier in Eindhoven het ondernemerschap stimuleren."
"Soms helpen we beginners ook met geld, maar
liever met faciliteiten als cleanrooms. Philips neemt ook deel aan het
technostartersproject Incubator 3+, het
samenwerkingsverband van de TU/e, Fontys, de Rabobank en de Regionale
Economische Dienst." Verder zou Hendriks graag zien dat er een
soort kennismarkt in de regio wordt opgezet
om het midden- en kleinbedrijf te helpen. "Zodat het MKB een loket
heeft waar het kennis kan halen van het Natlab, TNO en de TU/e."
Volgens Hendriks doet de overheid te weinig voor
de regio. "De innovatiekracht van Zuidoost-Brabant moet verder
ontwikkeld worden. Door duidelijk te kiezen voor investeringen in deze
regio en die innovatiekracht verder te internationaliseren. Samen met
de regio Leuven en de regio Aken vormen we het kenniscentrum op het
gebied van bio- en nanotechnologie en elektronica."
Hij ziet daarin een taak voor het Innovatieplatform.
Ook het onderwijs moet orde op zaken stellen. "Er is onvoldoende
focus. Nederlandse universiteiten zijn goed in onderzoek, maar dat leidt
nog te weinig tot nieuwe producten of nieuwe bedrijven. Zie alleen al
de drie technische universiteiten in Nederland. De overheid moet aansturen
op duidelijke keuzes. De TU/e zou zich expliciet kunnen richten op elektronica.
Universiteiten doen nu vaak meer van hetzelfde. Daardoor dreigt kennis
te verschralen."
----------------------------------------------------------------
Gelezen in het Eindhovens
Dagblad van 1 december 2003
----------------------------------------------------------------------------- |