Fractaaltje

Fractaliteit en Fractabiliteit

voor meer informatie: Jules Ruis


Terug naar de index van Fractaaltjes



Twee nieuwe Nederlands woorden

Fractaliteit en Fractabiliteit

De Nederlandse taal kent woorden zoals effectiviteit, kwaliteit, creativiteit, flexibiliteit, complexiteit en totaliteit. Dit zijn zelfstandige naamwoorden die niet direct op zichzelf staan, maar veelal betrekking hebben op andere subjecten en objecten. Het is als regel de effectiviteit, creativiteit, etc. van iets of iemand. In die zin hebben ze in zekere zin een vergelijkbare functie als die van bijvoeglijke naamwoorden, zoals effectief, kwalitatief, creatief, flexibel, complex en totaal.

In de Engelse taal bestaat het woord ‘fractal’, dat is afgeleid van het Latijnse woord ‘fractus’, hetgeen ‘gebroken’ betekent. Het woord ‘fractal’ wordt gebruikt voor een grillige meetkundige figuur die gekenmerkt wordt door een zogenaamde ‘gebroken dimensie’. Het is een begrip dat thuishoort in de chaostheorie. Een belangrijk kenmerk van een fractal is het zich steeds herhalende patroon dat ontstaat bij inzoomen en uitzoomen. Het is het meest complexe figuur uit de wiskunde, met allerlei interessante andere kenmerken.

Als bijvoeglijk naamwoord gebruiken we in de Engels taal ook het woord ‘fractal’. In het Nederlands is het woord ‘fractaal’ geïntroduceerd We noemen als voorbeeld de zin: een boom heeft een fractale structuur. We verlaten dus de Latijnse oorsprong van fractus, maar gebruiken fractaal in bredere betekenis.

In lijn met de in de inleiding genoemde zelfstandige naamwoorden zou er dus een analogie kunnen worden geschapen voor het woord fractal, zoals de vergelijkbare trits ‘effect, effectief en effectiviteit’. Dit zou leiden tot: fractal, fractaal en fractaliteit.

Wat zou ‘fractaliteit’ dan kunnen betekenen?
Bij het betekenis toekennen sluiten we aan bij de bredere betekenis van het woord fractal. We definiëren het woord ‘fractaliteit’ als ‘het geheel van fractale kenmerken en eigenschappen’. In de Engelse taal wordt dienovereenkomstig het woord ‘fractality’ gebruikt.

Zie verder de notitie ‘Fractal Systems’(Click hier)

We introduceren vervolgens ook het woord 'fractabiliteit'. Hieronder verstaand we 'de mogelijkheid om fractale kenmerken en eigenschappen te verwerven'. Voor de Engelse taal suggereren we het woord 'fractability'.

 

Naar de top van deze pagina